Sztuka świadomego oddychania

Czyli jak świadomie manipulować automatycznymi funkcjami naszego ciała i mózgu.

1. Czym jest oddech

Śmierć mózgu; wpływ dostarczanego tlenu do naszego organizmu; indywidualne potrzeby na tlen.

2. Oddychanie

Na co zwrócić uwagę podczas oddychania; głębokie oddychanie; świadome oddychanie; złe nawyki oddychania; wpływ niedotlenienia przyczyny i skutki; nieświadome patologiczne oddychanie i jego skutki.

3. Wykonywanie pracy mięśniowej podczas oddychania

4. Systematyka oddychania

Szybkość; systematyka, a funkcja półkul mózgowych; oddychanie nosem, a buzią.

5. Oddychanie i towarzyszące temu stany świadomości naszego umysłu

Nasze centrum spokoju; stany emocjonalne; uczenie; sny; rytm.

6. Higiena układu oddychania

1. Czym jest oddech

Oddech oznacza życie i towarzyszy nam od samych narodzin. Jest to funkcja automatyczna naszego organizmu, której jesteśmy na początku naszego rozwoju nieświadomi, a którą zarządza nasza podświadomość czyli ośrodki pnia mózgu. Pień mózgu kontroluje proces oddychania, a także reguluje rytm pracy serca, a co za tym idzie nasze ciśnienie tętnicze. Reguluje temperaturę ciała, metabolizm, a także odpowiedzialny za zdolność czuwania, a także za odruchy wrodzone, które towarzyszą nam potem przez całe życie. Do pracy naszego mózgu, a także całego naszego ciała potrzebujemy tlenu. Procentowo uważa się, że mózg zużywa u osoby dorosłej 20% tlenu. Podczas wysiłku fizycznego zużycie tlenu będzie zależało od intensywności dzieląc wysiłek na maksymalny – wszystkie mięśnie są zaangażowane lub sub-maksymalny - odpowiednia grupa mięśni.

Wpływając na oddech wpływasz na swój mózg czyli umysł i ciało, a umysł z pomocą naszej woli wpływa na oddech, mózg i ciało. Akcja – reakcja. Przyczyna – skutek.

Pisze mózg i umysł. Ponieważ mózg związany jest z fizjologią, natomiast umysł jest związany z psychologią. Te dwa aspekty fizyczny i psychiczny razem na siebie oczywiście wpływają.

(obraz z http://www.rsc.org/chemistryworld/2013/03/cancer-breath-test-diagnosis-voc)

Bodziec zewnętrzny bądź wewnętrzny.

Nieświadomy oddech: Akcja – reakcja

Świadomy oddech: Akcja - wola – reakcja.

Śmierć mózgu

Przy braku tlenu dochodzi do zakwaszenia organizmu. Długotrwała utrata tlenu wiąże się z utratą funkcji mózgu, zaburzeń neurologicznych o różnym charakterze. Mózg potrafi przetrwać bez tlenu około 4 – 6minut po tym dochodzi do śmierci. Oczywiście są przypadki NDT (Doświadczenia z pogranicza śmierci) w których osoby przykładowo po 15 minutach gdzie stwierdzono śmierć mózgu, osoby wracają do życia i opowiadają przeróżne historie. Wiele książek powstało na ten temat. Oczywiście istnieje wiele opinii i przekonań, a to pozostawiam jedynie bez komentarza. Ponieważ wiele ludzi będzie miało na ten temat różne zdanie w zależności od przejść życiowych, poziomu intelektualnego, wiedzy, a także otwartości umysłu.

Ciekawy przypadek David Binksa, który po 70 minutach od stwierdzonej śmierci mózgu powrócił do życia. Zapraszam do linku http://www.dailymail.co.uk/news/article-2315773/Man-died-seventy-minutes-brought-life-heart-attack-doctors-shock-16-times.html

Oczywiście różne religie traktują o życiu po śmierci, w których śmierć naszego ciała i życie naszej duszy jest różnie rozpatrywane.

Wpływ dostarczanego tlenu do naszego organizmu

Im więcej dostarczone jest tlenu do naszego organizmu tym lepiej dla naszego ciała, mózgu i funkcjonowania naszego umysłu. W skrajnych przypadkach może dojść do nadmiernego szybkiego oddychania, które przeradza się w hiperwentylacje czyli nadwyżkę tlenu w organizmie, towarzyszy temu także zwiększona praca serca, pobudzenie, omdlenie, związany z atakiem paniki. Może dojść do zasadowicy czyli zakłócenia równowagi kwasowo-zasadowej. Jednak przy niezdrowej diecie kwasowej praktycznie niemożliwe.

Indywidualne potrzeby na tlen

Każdy człowiek ma indywidualne predyspozycje związane z limitem pobierania tlenu, który ulega zmianom w wyniku treningu, pracy z oddechem, a także starzeniu się organizmu.

Badania podają, że wraz z wiekiem po około 30 roku życia, wartość VO2max, a także maksymalne tętno się zmniejszają. Uważają, że to właśnie stopniowe zmniejszenie objętości minutowej serca HR max powoduje spadek w poborze tlenu.

Jednak uważam i nawiązując do nauki oddychania związanej z pranayamą praca świadoma z oddechem pomaga utrzymać w zależności od potrzeb organizmu pobór tlenu na całkiem dobrym poziomie. Oczywiście na dobrą kondycje organizmu ma wpływ rodzaj bogatej diety w witaminy i minerały, a także naturalne substancje odżywcze, ilość stresów, a także ilość toksyn i możliwości radzenia sobie ustroju z ich usuwaniem. Należy także tu przypomnieć, że zrównoważona aktywność fizyczna pomaga zachować ciało na dobrym poziomie zdrowotnym, a także spowolnić procesy starzenia się.

2. Oddychanie

Na co zwrócić uwagę podczas oddychania

W skrócie chodzi o głębokie oddychanie gdzie sam za pomocą własnej woli decydujesz jak głęboko i w jakim rytmie będziesz oddychać z pomocą oddechu przeponowego. Obserwując rytm oddychania i korygując go według własnej woli w zależności od sytuacji i potrzeb organizmu. Bardzo ważne aby nie dochodziło do wstrzymania oddechu podczas wykonywania czynności czy to fizycznych i mentalnych. Ponieważ zwiększa się ilość stresu, a także szybsze zmęczenie się organizmu.

Oddychamy i staramy się zawsze oddychać nosem. Ponieważ nos zatrzymuje na włoskach kurz, który znajduje się w tym co wdychamy, nawilża, a także ogrzewa zimne powietrze. Pomagamy w pewnym znaczeniu naszemu układowi immunologicznemu, który i tak wykonuje dużą pracę.

Drążąc dalej ten temat i rozbijając na czynniki należy tu zwrócić uwagę na oddychanie świadome z autokorektą automatycznego głębokiego wdechu i wydechu z wykorzystaniem dolnej i górnej klatki piersiowej. Wykorzystuje się tu przeponę przy wdechu i rozluźnia mięśnie brzucha, a przy wydechu napina się mięśnie brzucha i rozluźnia się przepona. Mając na celu wykorzystanie wszystkich segmentów płucnych. Tak aby całość znajdującego tam się powietrza była wdychana i wydychana. Tak aby nie doszło do stagnacji i gromadzenia się niepotrzebnego śluzu w nieużywanych pęcherzykach płucnych, a co za tym idzie rozwoju bakterii. Większe wykorzystanie powierzchni płucnej i pęcherzyków związane jest ze zwiększonym dostarczeniem tlenu do układu krążenia, a co za tym idzie do narządów i mięśni.

Głębokie oddychanie

Bardzo ważne jest używanie przepony i mięśni brzucha, a także wprowadzanie i wyprowadzanie powietrza nosem. Ma charakter naturalny i automatyczny bez udziału świadomości. Związane z naszym centrum.

Pozytywne skutki wpływające na nasz organizm:

• więcej energii dostarczonej dla wszystkich układów naszego ciała,
• oddychanie nosem ogrzewa, nawilża i oczyszcza powietrze przed dostarczeniem go do organizmu.
• lepsze działanie układu immunologicznego,
• mózg lepiej funkcjonuje,
• lepsza praca mięśni,
• szybsza rekonwalescencja po wypadku,
• pomoc w walce z chorobami,
• usuwanie nagromadzonej flegmy,
• wykorzystanie większej ilości segmentów płucnych,
• lepsze zapamiętywanie,
• lepsze działanie naszej uwagi,
• zwiększona koncentracja,
• większy spokój,
• wolniej się męczymy,
• lepsze myślenie i działanie funkcji poznawczych,
• lepsze trawienie pokarmu,
• związana praca z układem współczulnym i przywspółczulnym,
• masaż narządów znajdujących się w podbrzuszu ze względu na spokojny przeponowy oddech.

Świadome oddychanie

Intencjonalne wpływanie na wdech i wydech mając na celu lepsze wykorzystanie układu oddychania, które wspomaga po części już wyżej wymienione procesy podczas głębokiego oddychania. Jest to nasze centrum spokoju i równowagi. Wszelka praca związana jest świadomą korekcją naszego oddychania, a to związane jest z zaspokajaniem naszych potrzeb, a także świadomego obrania przez naszą wolę kierunku w którym chcemy zastosować przez siebie wybrany rodzaj oddychania do obranego przez nas celu.

Pozytywne korzyści:

• zmniejszamy poziom występowania hormonów stresu,
• wpływamy na zwiększoną pracę układu przywspółczulnego,
• lepiej trawimy pokarm,
• regulujemy nasz nastrój,
• kontrolujemy nasze emocje i zmieniamy charakter doświadczenia,
• pomagamy sobie oddechem scentralizować naszą uwagę,
• ćwiczymy naszą wolę,
• możemy wpłynąć na to jak reagujemy na zmianę złych nawyków na te dobre,
• podczas powolnego wdechu dostarczamy zwiększoną ilość tlenu, jonów ujemnych, jodu,
• podczas powolnego głębokiego wydechu usuwamy nadmiar dwutlenku CO2 z organizmu, a także innych substancji związanej z przemianą materii,
• wpływamy na stopień osiągnięcia przez nas relaksacji,
• lepiej śpimy,
• możemy świadomie przyspieszyć zdolność do zapadania w sen,
• możemy wpłynąć na pracę naszego serca,
• wpływamy na nasz metabolizm podczas treningu,
• kontrolujemy i dostosowujemy ilość zużycia tlenu podczas treningu,
• lepsza reakcja na ból i stres,
• możemy świadomie wejść w stany pracy naszego umysłu beta, alpha, theta czy delta.
• lepiej wykorzystujemy swój potencjał,
• praca z oddechem i stresorami przyczynia się do lepszej kontroli naszego ciała, nawyków, emocji, uczuć, a także działania naszego obserwatora i interpretatora.

Złe nawyki oddychania

Wyróżniamy nawyki:

- oddychanie płytkie,

- szybkie,

- nierównomierne

- wstrzymywanie oddechu w sytuacji stresowej lub dla nas całkowicie nowej,

- oddychanie wyłącznie górną częścią klatki piersiowej,

- patologiczna traumatyczna reakcja organizmu na rodzaj stresora.

Wpływ niedotlenienia przyczyny i skutki

W fizjologii nazywamy to zjawisko hipoksją czyli niedoborem tlenu w organizmie. Niedotlenienie może być spowodowane złymi nawykami, a także chorobami płuc. Zaburzeniem spowodowanym krzywą przegrodą nosową, polipy w nosie i krtani, złe ukształtowanie anatomiczne.

U osób niewykorzystujących wszystkich segmentów płucnych, niedbających o higienę układu oddechowego może dojść w przyszłości do wykształcenia się chorób i do zaburzenia pracy pęcherzyków płucnych. Wszystkie choroby układu oddychania związane są z pulmunologią i leczeniem ich następstw.

Negatywne skutki niedotlenienia:

• wolna rekonwalescencja,
• szybsze zmęczenie,
• bóle głowy,
• omdlenia,
• rozdrażnienie,
• depresja,
• stres,
• wolna regeneracja,
• zwiększenie się występowania kwas mlekowego podczas treningu,
• zaburzenia metabolizmu,
• zmniejszona przemiana materii,
• zła praca układu trawienia,
• nieprawidłowa praca serca,
• niedożywienie układów ciała,
• nierównomierne oddychanie,
• zaburzenie układu immunologicznego,
• zakwaszenie organizmu,
• rozwijanie się chorób,
• szybsze starzenie się.

Nieświadome patologiczne oddychanie i jego skutki

• stres
• niekontrolowanie emocji
• nie wykorzystanie swojego potencjału,
• tkwienie w negatywnych nawykach i programach,
• brak kontroli swojego własnego organizmu,
• szybsze starzenie się organizmu.

3. Wykonywanie pracy mięśniowej podczas oddychania

Praca naszych mięśni związana jest z wykorzystaniem zmagazynowanej energii, a także dostarczonej energii w formie tlenu, wody, pokarmu. Tlen i jego duża ilość potrzeba jest do regeneracji naszego organizmu. Wykorzystywany jest podczas wykonywania ćwiczeń, w którym dochodzi do metabolizmu aerobowego (tlenowego) ponieważ przy deficycie dochodzi do produkcji kwasu mlekowego. Czyli tak zwanych zakwasów. Dlatego tak ważne jest głębokie oddychanie. Każdy kulturysta o tym wie, że świadome rytmiczne oddychanie jest bardzo ważne.

Oddech związany jest z pracą całego naszego układu oddychania czyli nosa, ust, płuc. Nie będę się zagłębiał w ten dział ponieważ każdy uczył się biologi.

Rozróżniamy główne mięśnie uczestniczące podczas spokojnego oddychania, a także pomocnicze czyli rezerwowe wykorzystywane podczas sytuacji stresowych, nasilonego oddechu, wykonywania pracy fizycznej, treningu.

A) Faza wdechu:

Główne:

Dolna część klatki piersiowej – napięta przepona czyli rozluźnione mięśnie brzucha.

Górna część klatki piersiowej – napięte międzyżebrowe zewnętrzne natomiast rozluznione międzyżebrowe wewnętrzne.

Pomocnicze:

-mostkowo – obojczykowo – sutkowy

-dźwigacz łopatki

-równoległoboczne
-czworoboczny (część górna)

-najszerszy grzbietu

-prostownik grzbietu
-zębaty przedni
-zębaty tylny górny

B) Faza wydechu:

Główne:

Dolna część klatki piersiowej – prosty brzucha, napinamy mięśnie brzucha; natomiast rozluźniona przepona.

Górna część klatki piersiowej - międzyżebrowe wewnętrzne; natomiast międzyżebrowe zewnętrzne rozluźnione.

Pomocnicze:

-skośne brzucha zewnętrzne i wewnętrzne

-poprzeczny brzucha
-poprzeczny klatki piersiowej
-czworoboczny lędźwi
-najszerszy grzbietu
-zębaty przedni
-zębaty tylny dolny

Faza wdechu i wydechu wraz z działaniem przepony.

(obraz z http://www.mytimemanagement.com/breathing-exercises.html)

4. Systematyka oddychania

Szybkość

Większa szybkość zwiększona ilość tlenu jednak szybkość to także pobudzenie funkcja działania układu współczulnego.

Świadome zmniejszenie pobudzenia poprzez głębokie powolne oddychanie relaks ale także umiejętne gospodarowanie energią w organizmie. Skutkuje wykorzystywaniem funkcji układu przywspółczulnego.

długość oddychania x ilość powtórzeń = pożądany skutek

Systematyka

- wdech równy wydechowi nieprzerwany – równowaga pracy półkul mózgowych, możliwe oddychanie obiema dziurkami w nosie podczas wdychania i wydychania ilość wtłaczanego tlenu i wytłaczanego CO2 jest równa, występuje podczas wykonywania wysiłku fizycznego

- wdech dłuższy od wydechu – tzw oddech yin pasywny, gdzie produkujemy bądź uzupełniamy braki tlenu w organizmie, towarzyszy temu zazwyczaj oddychanie lewą dziurką w nosie, towarzyszyć temu może poszerzenie się wewnętrznych naczyń krwionośnych i zwężenie obwodowych naczyń krwionośnych, energia skupia się w naszym wnętrzu i idzie w górę do mózgu,

- wydech dłuższy od wdechu - tzw oddech yang aktywny, gdzie gromadzimy i oddajemy nadwyżki energii na zewnątrz, towarzyszy temu zazwyczaj oddychanie głównie prawą dziurką, może wystąpić rozszerzenie się naczyń obwodowych i zwężenie się naczyń wewnętrznych,

- wdech z wstrzymaniem powietrza w płucach – ma na celu zwiększenie wykorzystania tlenu wtłoczonego do płuc, powoduje zwiększenie się napięcia,

- wydech z powstrzymaniem się od wdechu – przy długim wstrzymywaniu się zużywamy zapas tlenu i pobudzamy nasz cały organizm, który zaczyna walczyć o tlen dochodzi do zakwaszenia się organizmu; skupiamy swoją energię mając na celu transportowanie jej do wyższych czakr wykorzystywany podczas pracy z energią kundalini czyli (energią pożądania),

- wydech rytmiczny wydłużany z powstrzymaniem się od wdechu na końcu - ma na celu usunięcie większej ilości CO2, a także rozluźnienie organizmu, wstrzymywanie się powoduje zwiększenie się relaksacji jednak nie można za długo wstrzymywać się od wdechu bo efekt będzie odwrotny zwiększenie się napięcia, najlepiej to zobaczyć i nauczyć się podczas używania biofeedbacka,

- wydech rytmiczny wydłużany nieprzerwany - spokojny ma na celu usunięcie większej ilości CO2, a także rozluźnienie organizmu, nie korzystamy z wstrzymania się od oddychania dzięki temu unikami niepotrzebnego napięcia, przy braku biofeedbacka bardzo dobry aby osiągnąć niezły poziom relaksacji, bardzo ważne oddychanie głębokie i wolne przeponowe.

Funkcja półkul mózgowych

Oddychanie obiema dziurkami związane jest z równowagą pracy półkul mózgowych – harmonia.

Oddychanie lewą dziurka – związane jest z pracą prawej półkuli mózgowej, można wywołać świadomie poprzez prace z oddechem lub przez ułożenie się na prawym boku ciała ręka zgięta w łokciu pod głową, noga prawa wyprostowana i lewa zgięta w kolanie leży na nodze prawej dotykając kolanem podłogi, towarzyszy temu wysunięcie się lewej strony klatki piersiowej. Anatomiczne wywołanie oddechu lewą dziurką. Czasem może nie zadziałać od razu jednak po jakimś czasie ze względu na zachodzące procesy w organizmie.

Oddychanie prawą dziurką – związane jest z pracą lewej półkuli mózgowej, można wywołać świadomie poprzez odwrotne ułożenie czyli na lewym boku.

Oddychanie nosem, a buzią

Jak już wcześniej napisałem bardzo ważne jest oddychanie cały czas poprzez nos aby zapobiec przyszłym problemom. Jednak oddychanie buzią tzw. chrapanie może wystąpić podczas złego ułożenia głowy, występuje w sytuacji gdy organizm ma bardzo duże zapotrzebowanie na tlen i oddycha specjalnie poprzez usta aby więcej wtłoczyć tlenu. Powoduje to jednak wystąpienie dużego napięcia w organizmie, którego jesteśmy nieświadomi.

5. Oddychanie i towarzyszące temu stany świadomości naszego umysłu.

Nasze centrum spokoju

Równowaga psychoemocjonalna gdzie występuje naturalne nieprzerwane głębokie oddychanie przeponą podczas wykonywania codziennych czynności czy to fizycznych czy to mentalnych.

Stany emocjonalne

Każdemu stanowi emocjonalnemu negatywnemu związanego z funkcja naszej psyche czyli realizacją bądź niemożnością zrealizowania swoich własnych pragnień towarzyszy specyficzny rytm oddychania.

Obserwując daną emocję (strach, agresja, smutek itp.) i rodzaj naszego oddechu jesteśmy wstanie manipulować na poziomie fizjologicznym to jak na daną sytuację zareagujemy zmieniamy charakter danego doświadczenia. Idąc dalej tym tropem w przyszłości dochodzi do rozwoju na poziomie mentalnym gdzie jednostka będzie wstanie dostrzec skutki i przyczyny zrodzonego programu. Czyli przeciwdziałać wystąpieniu patologicznego programu. Dzięki czemu dana osoba jest w stanie lepiej reagować na różne sytuacje życiowe.

Uczucia nazywam emocje o charakterze pozytywnym tu też warto obserwować rodzaj oddychania i mogę tu tylko napisać cieszyć się i rozkoszować się nimi. Wywoływanie i podsycanie bądź zmniejszanie danego podniecenia mające na celu zachowanie trzeźwości umysłu.

Uczenie

Mając na celu dostarczenie większej ilości tlenu a także świadome relaksowanie się poprzez głębokie oddychanie. Mające na celu zwiększenie wydajności naszego mózgu i radzenia sobie ze stresem czy to emocjonalnym lub mentalnym.

Sny

Każdy etap snu ma swój rodzaj oddychania. Tu proponuje nagranie swojego oddechu i studiowanie określonych faz snu z pomocą biofeedbecka gdzie dana osoba może zobaczyć w jakich poszczególnych fazach snu oddychała.

Dzięki temu uczymy się rozumienia oddychania i dzięki temu sami wprowadzamy dany typ mając na celu wywołanie danego stanu umysłu.

Chciałbym jednak tutaj zwrócić uwagę, że człowiek śniąc czyli jego ego świadome lub nieświadome działa na poziomie astralnym(emocjonalnym lub uczuciowym) bądź mentalnym (niższym bądź wyższym) realizuje swoje pragnienia bądź cele. My w ogóle nie zwracamy uwagi na to jak oddychamy. Po prostu działamy i doświadczamy dane sytuacje. Oddech służy do kierowania naszej uwagi czyli naszej energii. Umysł i jego wola musi dalej sam pracę wykonać.

Rytm

Oczywiście wybierając swój rytm oddychania bardzo ważne jest oddychanie powolne wydłużone czyli przykładowo wdech 5s wydech x2 czyli 10s. Utwierdzany się w stanie spokoju i relaksacji.

6. Higiena układu oddychania

Bardzo ważne jest zachowanie higieny ponieważ związane jest z lepszą pracą układu oddychania. Dlatego regularne oczyszczanie nosa, można tu użyć starych technik dłubania w nosie to tak w żartach ale także tych co używają jogini gdzie wciągamy wodę najpierw lewą, a potem prawą dziurką i wydmuchujemy. Wykorzystujemy zwykłą ciepławą wodę bądź z odrobiną soli bądź łyżeczki wody utlenionej. Dzięki temu także oczyszcza się nasze gardło czyli nagromadzona flegma.

Oklepywanie pleców bądź klatki piersiowej pomaga się w oderwaniu zaległej flegmy. Specjalna pozycja ciała z ułożeniem głowy w schyleniu aby pomóc w odpłynięciu nagromadzonych substancji. Wymawianie litery RRRRRR. Korzystanie z syropów jeżeli wymaga tego sytuacja leków wziewnych. Ułożenie segmentlne w celu lepszego usunięcia. Koloroterapia na gardło bardzo dobry niebieski jasny żywy, a także jasny żółty pomaga w formowaniu się flegmy w płucach.

Oczywiście polecam książki związane z tą tematyką.

Literatura:

Pranayama Dynamika Oddechu – Andre Van Lysebeth

Pranajama - B.K.S. Iyengar

Dr. Yang Wing Ming - Understanding Qigong (Video series)

Markus Schirner Techniki oddychania Techniki wydłużające oddech (i życie)

Pulmunologia

Fizjoterapia oddechowa - A. Rosławski, M. Woźniewski